Τα δικαιώματα του πατέρα στο διαζύγιο

Σύμφωνα με τον νόμο 4800/2021, έχουν υπάρξει αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο, ιδίως όσον αφορά τη διάσταση των συζύγων και την περίπτωση διαζυγίου. Το νέο νομικό πλαίσιο έχει ως στόχο την προστασία του συμφέροντος του παιδιού, εξασφαλίζοντάς το κυρίως μέσω της ενεργού συμμετοχής και των δύο γονέων στη φροντίδα και ανατροφή του παιδιού. Αυτό σημαίνει ότι και ο πατέρας έχει δικαιώματα σε σχέση με το ανήλικο παιδί του σε περίπτωση διάστασης από τη μητέρα.

Συγκεκριμένα, ο νέος νόμος ορίζει ότι το δικαστήριο πρέπει να λάβει υπόψη του τα ακόλουθα κριτήρια όταν αποφασίζει σχετικά με τη γονική μέριμνα και τον τρόπο άσκησής της:

1. Η ικανότητα και η πρόθεση κάθε γονέα να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου γονέα.
2. Η συμπεριφορά κάθε γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
3. Η συμμόρφωσή τους με τις νόμιμες υποχρεώσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών αποφάσεων και εισαγγελικών διατάξεων.
4. Οι προηγούμενες συμφωνίες που έχουν συνάψει οι γονείς σχετικά με το παιδί.

Επιπλέον, ο νέος νόμος προβλέπει ότι, ανάλογα με την ωριμότητα του παιδιού, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να συνεκτιμάται η γνώμη του πριν από τη λήψη κάθε απόφασης που αφορά τη γονική μέριμνα και τα συμφέροντά του. Ο στόχος είναι πάντα η προστασία του καλύτερου συμφέροντος του παιδιού, όπως καθορίζεται από τον νόμο.

Συνεπώς, όταν υπάρχει διαζύγιο, ακύρωση γάμου, λύση συμφώνου συμβίωσης ή διακοπή συμβίωσης με τη συνύπαρξη και των δύο γονέων, αυτοί συνεχίζουν να μοιράζονται τη γονική μέριμνα.

Οι γονείς πρέπει να προσπαθήσουν να βρουν κοινές λύσεις, αλλά στην περίπτωση που διαφωνούν, τότε το δικαστήριο λαμβάνει απόφαση.

Σύμφωνα με το νέο οικογενειακό δίκαιο, ο πατέρας έχει ισότιμη θέση με τη μητέρα ως γονέας. Επομένως, κατά τη διαδικασία συναινετικού διαζυγίου, οι γονείς πρέπει να καταρτίσουν μια συμφωνία με τη βοήθεια δικηγόρων, προκειμένου να ρυθμίσουν τη γονική μέριμνα. Αυτή η συμφωνία περιλαμβάνει τον καθορισμό του πού θα διαμένουν τα παιδιά, ποιος γονέας θα φροντίζει για αυτά, πώς θα είναι η επικοινωνία τους με τον άλλο γονέα και πώς θα ορίζεται η οικονομική συντήρησή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να επιλεγεί όχι μόνο η αποκλειστική φροντίδα αλλά και η κοινή φροντίδα των παιδιών.

Η συνεπιμέλεια μπορεί να παρουσιάσει διάφορες μορφές, όπως η εναλλασσόμενη κατοικία και η ισόχρονη διαμονή του παιδιού τόσο στο σπίτι της μητέρας όσο και του πατέρα, ή η συνεπιμέλεια με τη μορφή της συναπόφασης, που σημαίνει ότι οι γονείς λαμβάνουν αποφάσεις για το παιδί από κοινού. Η συναπόφαση αποτελεί τον κανόνα, αλλά υπάρχει η δυνατότητα να αποφασιστεί η αποκλειστική επιμέλεια από το δικαστήριο, με την επικοινωνία του παιδιού να ρυθμίζεται έτσι ώστε να εξυπηρετεί το καλό του παιδιού.

Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ των γονέων και έλλειψης συναίνεσης για το διαζύγιο, καθένας από τους γονείς πρέπει να ακολουθήσει την εξωδικαστική διαδικασία της διαμεσολάβησης. Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία μέσω της διαμεσολάβησης, το δικαστήριο είναι υπεύθυνο να λύσει τις διαφορές. Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει να κατανείμει την γονική μέριμνα ανάμεσα στους γονείς, να προσδιορίσει τον τρόπο εφαρμογής της μέριμνας για θέματα που αφορούν το παιδί, ή ακόμη να ανατεθεί η γονική μέριμνα αποκλειστικά σε έναν γονέα, ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνθήκες. Επίσης, το δικαστήριο μπορεί να διατάξει διαμεσολάβηση σε ορισμένες περιπτώσεις.

Σημαντικά ζητήματα που απαιτούν τη συναπόφαση των γονέων περιλαμβάνουν την ονοματοδοσία, το θρήσκευμα, θέματα υγείας του παιδιού (εκτός από επείγοντα), την εκπαίδευση που επηρεάζει το μέλλον του παιδιού, και τη μεταβολή του τόπου διαμονής του παιδιού όταν επηρεάζει σημαντικά το δικαίωμα επικοινωνίας του άλλου γονέα.